Op 9 maart, in de week van internationale vrouwendag, organiseerde Stichting URGENT een online filmvertoning en dialoogbijeenkomst over het thema vrouwenrechten. Het SPE was samen met negen verschillende organisaties uit het SPE-netwerk hierbij aanwezig.
Tijdens deze bijeenkomst kijken we samen naar de film ‘Rebellious Silence’. De film gaat over de moed en de kracht van (Iraanse) vrouwen, en aansluitend gaan we samen met filmmaakster Nuria Zantman en filosofe Sabine Wassenberg in gesprek over verschillende thema’s waaronder vrouwenrechten, vrouw-zijn, verandering en mannen. Daarnaast gaan we opzoek naar antwoorden op vragen als: ”Hebben vrouwen in Nederland ook te maken met onderdrukking en zo ja hoe?” En ”Kan echte verandering alleen door vrouwen te weeg worden gebracht of is er meer voor nodig?”
Nadat de deelnemers de film hebben bekeken vraagt Sabine wat hun eerste reactie is. De deelnemers geven aan dat de beelden heftig zijn om te zien, het lijkt wel een nachtmerrie. Sommige deelnemers raakt het ook op persoonlijk niveau, maar vinden het mooi om te zien dat de hoofdpersoon vecht voor haar bestaansrecht en op zoek is naar vrijheid.
‘’Ik kreeg al een verstikkend gevoel bij het kijken van de film, laat staan dat je het echt meemaakt.’’
Na deze korte evaluatie stelt Sabine de eerste vraag: gebeurt onderdrukking van vrouwen ook in Nederland? De deelnemers vertellen dat zij zien dat dit in Nederland ook gebeurt. Wat opvallend is, is dat dit volgens hen niet alleen door externe factoren komt:
‘’Vrouwen worden niet alleen onderdrukt door mannen of andere externen, maar ook door zichzelf. Ze ondermijnen zichzelf en hebben moeite met dingen doen die ze zelf willen, uit angst voor meningen van andere mensen.’’
Hieraan wordt toegevoegd door de vrouwenorganisaties, dat bi-culturele vrouwen zich vaak aanpassen aan de groep waarmee zij op dat moment zijn, wat erg beperkend kan zijn. Zo voelt het alsof je eigenlijk twee mensen bent. Ook spelen ouders een rol in onderdrukking van hun dochters door ze niet gelijk te behandelen als hun zoons. Als de dochters tegen de ouders in gaan wordt dit snel gezien als ‘ontspoord’, terwijl ze eigenlijk onderdrukt wordt. Het is hierom belangrijk om het taboe op zelfbeschikking van meisjes en vrouwen te doorbreken en deze problemen bespreekbaar te maken. Zo voorkom je dat deze negatieve denkbeelden worden doorgegeven van generatie op generatie.
Een ander probleem wat onderdrukking in stand houdt is seksisme op straat. Veel vrouwen geven aan van de meiden in hun achterban te horen dat fysiek en verbaal lastig gevallen worden op straat, op een feestje of een andere publieke ruimte wordt genormaliseerd. Dit is problematisch, omdat de piramide van onderdrukking klein begint, bij bijvoorbeeld naroepen en nafluiten, maar uiteindelijk kan uitgroeien tot een groter probleem zoals verkrachting of moord. Het bespreekbaar maken van deze problemen zorgt ervoor dat het niet in stand wordt gehouden.
De volgende vraag die gesteld wordt: Zal echte verandering door vrouwen moeten komen? De deelnemers zijn het erover eens dat verandering eigenlijk bij jezelf begint. Maak problemen bespreekbaar en leg bepaalde keuzes die je maakt goed uit. Doorbreek de negatieve en beperkende opvattingen die telkens worden doorgegeven van generatie op generatie.
Sabine vraagt de vrouwen om te reflecteren op zichzelf en zich af te vragen – ‘’wat is jouw rol in onderdrukking?’’. Hierin komt naar voren dat het voor sommige vrouwen lastig is om los te komen van de groep. Ze komen uit een collectivistische cultuur, waarin hun identiteit bijna onlosmakelijk is verbonden met de groep. Het kan daardoor lastig zijn voor jezelf op te komen, ookal wil je het nog zo graag. Soms ligt het wat ingewikkelder.
Ten slotte wordt de deelnemers gevraagd wat ze meenemen uit deze bijeenkomst en of ze dat op een tegeltje willen zetten. Een aantal voorbeelden zijn:
- ‘’Laten we anders opvoeden!’’
- ‘’Cijfer jezelf niet weg uit ‘respect’ voor anderen.’’
- ‘’In every star burns the fire of a sun, at night we set the sky aflame.’’
Met de filmvertoning en de dialoogsessie heeft Stichting URGENT een mooi en open gesprek over vrouwenrechten weten te openen. De deelnemende vrouwenorganisaties voelden de ruimte om persoonlijke verhalen te delen en voelden hoop voor de toekomst.
Wil jij ook zo’n filmvertoning inclusief dialoogsessie voor de vrouwen uit je achterban organiseren? Neem dan contact op met Nuria Zantman via nuria@urgentfoundation.nl.
