De jaren 60, 70 en het begin van de jaren 80 stonden in het teken van activisme, emancipatiebewegingen en protest. Er zijn veel bekende verhalen over die tijd zoals: de Dolle Mina’s met hun pro abortus acties zoals baas in eigen buik en het afplakken van plaskrullen. Maar er zijn ook minder gehoorde verhalen, zoals de zwarte krakersbeweging in Amsterdam Zuidoost of de hongerstaking van Marokkaanse arbeiders en de Zwarte Migranten Vluchtelingen Vrouwenbeweging.
Op donderdag 31 oktober heeft het SPE samen met een aantal organisaties uit het SPE-netwerk een evenement bezocht van Pakhuis de Zwijger. Tijdens deze avond werden de minder bekende verhalen uit de emancipatie geschiedenis van de Zwarte, Migranten- en Vluchtelingen- Vrouwenbeweging (ZMV-beweging) verteld.
Hoe komt het dat wij niet zoveel weten over de ZMV-beweging? Gloria Wekker, antropologe, gespecialiseerd in genderstudies, Caribische studies, en de bestudering van seksualiteit, etniciteit en postkolonialisme vertelt in haar presentatie dat de geschiedenis van deze beweging nog niet goed is gedocumenteerd. Ze laat weten dat er zo snel mogelijk onderzoek moet worden gedaan naar de beweging, voordat het te laat is. Veel van de vrouwen die actief waren in de ZMV-beweging zijn namelijk al overleden en het aantal vrouwen wat overblijft wordt steeds minder. Als deze geschiedenis niet op tijd wordt gedocumenteerd, zullen deze verhalen nooit boven de oppervlakte uitstijgen. Het doel én de kracht van de ZMV-beweging is volgens Gloria het verzet tegen het patriarchaat, maar ook het verzet tegen racisme. Een thema dat bij andere feministische bewegingen uit die tijd, bijvoorbeeld de Dolle Mina’s, niet op agenda stond. Overheidsbeleid zorgde er ook voor dat samenwerkingen tussen verschillende feministische groepen werd bemoeilijkt. Alle etnische minderheden werden los van elkaar gesubsidieerd, omdat het zeker niet de bedoeling was dat ze zouden overleggen of strategieën zouden bedenken.
Gloria Wekker deelde het podium die avond met andere inspirerende vrouwen die zich tomeloos hebben ingezet voor de ZMV-beweging in de jaren 60, 70 en 80 waaronder Twie Tjoa, Hellen Felter, Fenna Ulichki, Domenica Ghidei Biidu en Anja Meulenbelt. Deze vrouwen zaten in een panel waarbij het publiek vragen mocht stellen. Er kwamen uit het publiek veel vragen over de samenwerking tussen de verschillende emancipatie bewegingen uit die tijd. Uit de antwoorden van de dames werd duidelijk dat de samenwerking tussen verschillende feministische groepen toentertijd werd bemoeilijkt door het overheidsbeleid. Het opzetten van inhoudelijke samenwerking tussen verschillende feministische groepen was lastig doordat alle etnische minderheden los van elkaar werden gesubsidieerd.
Alle panelleden waren het er over eens dat sterk het idee was dat de reikwijdte van intersectionaliteit geen gemeengoed is onder de huidige generaties ZMV-vrouwen, noch van de witte anti racisme activisten.
“Intersectionaliteit is het idee dat verschillende delen van je identiteit, zoals je geslacht, gender, seksualiteit, ras, klasse, religie, gezondheid, en nog veel meer, elkaar beïnvloeden. Dat betekent dat je in een analyse van ongelijkheden het nooit enkel moet hebben over één van die stukjes identiteit: je kan het niet enkel hebben over vrouwen, mensen van kleur, etcetera, zonder oog te hebben voor de verschillen binnen die groepen.” (Emancipator, 2019).
Hier verwees Gloria Wekker ook in haar presentatie naar dat intersectionaliteit toen belangrijk was, maar juist nu ook. Hierin moeten volgens haar de verschillende feministische groepen gemeenschappelijke belangen vinden binnen het feministisch debat.
Ook Dominique Borm, projectmedewerker van het Servicepunt Emancipatie, mocht een bijdrage leveren aan de avond. Bij het SPE-netwerk zijn namelijk ontzettend veel verschillende organisaties aangesloten. Het zijn zeer actieve organisaties die een belangrijke rol vervullen in de wijk of voor een specifieke doelgroep.
Het SPE probeert deze organisaties en vrouwen samen te brengen door middel van thema’s die hen allemaal aan het hart gaan, zoals bijvoorbeeld economische zelfstandigheid, de loonkloof en werk. Het SPE speelt een belangrijke rol in het verbinden van deze organisaties, zodat ze hun krachten kunnen bundelen en hun impact in Amsterdam kunnen vergroten.
Emancipating History is een reeks van Pakhuis de Zwijger. Houd hun website in de gaten voor meer evenementen.
